تفتیح و داروهای مفتّح در طب سنتی ایرانی

سابقه و هدف: طب سنتی ایران مکتبی علمی است که در زمینه تشخیص و درمان بیماریها سابقه دیرینه دارد. بیماریهای انسدادی و داروهای مفتّح در طب سنتی ایرانی جایگاه ویژه ای دارند. دانشمندان طب سنتی ایران با مکانیسم اثر و کاربرد داروهای طبیعی آشنایی کامل داشته و در زمینه تشخیص و درمان بیماریهای انسدادی راهکارهای متفاوتی را ارائه نموده اند. لذا با عنایت به شیوع نسبتاً بالا و اهمیت بیماریهای انسدادی (به ویژه بیماریهای انسدادی عروق کرونر و مغز) در میزان مرگ و میر و سالهای از دست رفته عمر، برآن شدیم تا با بررسی کتب طبی ایرانی از نظرات آن ها در خصوص داروهای مفتّح و مکانیسم اثر آن ها بهره مند شویم. مواد و روشها: در این مطالعه که یک بررسی مروری از نوع تشریحی می باشد، پس از بررسی منابع اصیل طب سنتی ایران، نسبت به استخراج مفردات مفتّح اقدام و بر اساس تأکید حکما و اتفاق نظر آن ها در فعل تفتیح هر دارو، امتیاز مورد نظر به هر کدام تعلق گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد فرآیند تفتیح، نسبت مستقیم با طبیعت مفرده، خصوصاً کیفیت حرارت آن دارد بحث و نتیجه گیری: با معرفی داروهای مفتّح مذکور، می توان لیستی از داروهای مفتّح را بر اساس قدرت اثر آنها در اختیار پزشکان طب سنتی قرار داد تا در صورت لزوم و بر حسب مزاج بیمار و دارو، در درمان بیماریهای انسدادی بکار برند.